Utrecht, 12 april 2021

Open brief aan Maarten van Ooijen

Wethouder asiel en integratie Utrecht

Geachte wethouder,

Utrecht vangt op dit moment dak- en thuisloze mensen op in het kader van de coronamaatregelen. Onder hen ook ongedocumenteerde mensen en EU-migranten. Onlangs stuurde het Rijk een nieuwe richtlijn inzake de afbouw voor de opvang van deze zogenaamde “niet-rechthebbenden”.

Volgens die richtlijn mogen er vanaf 1 april geen nieuwe mensen meer worden toegelaten tot de corona-opvang als ze ongedocumenteerd of EU-migrant zijn. Voor de mensen die op dit moment worden opgevangen zou de opvang afgebouwd worden vanaf 1 april. De afbouw zou dan uiterlijk 1 mei voltooid moeten zijn. We hebben ondertussen begrepen dat door de verlenging van de lockdown het begin van de afbouw is uitgesteld, maar weten niet tot wanneer.

Vier dagen nadat de opvang voor nieuwe mensen gesloten werd, is vervolgens de koud weer regeling ingegaan en de opvang weer geopend. Nieuwe mensen kunnen weer terecht, maar worden zodra de temperatuur stijgt weer op straat gezet. Onder de doelgroep heerst verwarring over het al dan niet beëindigen van de opvang.

We vinden deze ontwikkelingen zeer verontrustend. Volgens onze informatie verblijven er rond de 36 mensen zonder verblijfsvergunning en tussen de 60 en 70 EU-migranten in de opvang. Het merendeel van deze mensen zal hoe dan ook op straat terecht komen. Mensen die zich vanaf 1 april melden, worden al niet meer toegelaten tot de coronaopvang en staan dus feitelijk al op straat. Het gaat tot nog toe al om 16 personen in een halve week!

Wanneer we hierover in overleg gaan met de gemeente, wordt gesteld dat de situatie na afbouw precies zo is als vóór de coronamaatregelen. Toen werd ook in principe geen opvang verleend aan EU-migranten en ongedocumenteerden die niet onder de LVV vallen. Hoewel iedereen recht zou moeten hebben op basisvoorzieningen als bed, bad en brood, vinden wij dat de situatie wel degelijk anders is. In zeer korte tijd komt een groep van ongeveer 100 mensen op straat bovenop de nieuwe mensen nu al op straat staan, terwijl we nog midden in een pandemie zitten. De rijksoverheid roept bij herhaling alle burgers op zich aan de coronamaatregelen te houden, maar ondertussen worden de deuren gesloten voor een kwetsbare groep, die vervolgens op straat mag proberen gezond te blijven.

Het risico bestaat dat mensen volledig uit beeld raken, naast de gezondheidsrisico’s die de straat altijd al met zich meebrengt. Ieder plan om deze mensen te vaccineren is dan bij voorbaat gedoemd te mislukken, omdat het overzicht ontbreekt en zij niet meer te vinden zijn. Naast het directe risico voor de mensen zelf, betekent dat ook een risico voor de algemene volksgezondheid, omdat de vaccinatiegraad verminderd.

Wat ons betreft, laat de corona-opvang zien dat het mogelijk is om iedereen die dat nodig heeft  onderdak te geven. Bovendien zijn er praktische voordelen: mensen zijn in beeld, waar nodig kan zorg geboden worden en nagedacht worden over vaccinatie. Maar bovenal is het ook het juiste om te doen. Mensenrechtenstad Utrecht zet toch geen kwetsbare mensen op straat midden in een pandemie?

We vragen om permanente opvang voor iedereen die nu in de opvang verblijft.

Daar de G4 inzake de corona-opvang gezamenlijk optrekt vragen we u ook om u in dit verband uit te spreken voor een continuering van de huidige opvang. Waarom is het tijdens een pandemie zo ingewikkeld om de absolute ondergrens van een veilig onderkomen te handhaven?

Graag lichten wij onze brief toe in een overleg met u.

Vriendelijke groet,

Namens

De Achterkant, Villa Vrede, Stichting Goud, Stichting Rechtop, U-2BHeard, Stil, Marieke Sillevis Smitt, (Predikante voor ongedocumenteerden in Utrecht), VluchtelingenWerk Ex-Amateam,, Protestantse Diaconie Utrecht, Prisma Groep, SNDVU, RK Diaconaat Utrecht, SDB, Ubuntuhuis, Stichting Omduw, De Toevlucht, Straatpastoraat Utrecht, Stichting Seguro, De Weerdsingel

Bovenstaande open brief is vandaag verstuurd naar wethouder Van Ooijen van de gemeente Utrecht. Deze wil op korte termijn in overleg treden met de ondertekenende organisaties over de in hun brief geuite ernstige zorgen.