Mogelijkheden van het ROC Midden-Nederland om “kansarmen” te begeleiden naar de arbeidsmarkt

Op uitnodiging van Omduw hield mevrouw Jetske van Woerden, projectleider geïntegreerde scholingstrajecten taal en beroep van het ROC (Regionaal Opleidingen Centrum) Midden-Nederland, een inleiding in de vergadering van de Raad van Advies van Omduw op 9 april 2014. Aanleiding was het feit dat Omduw op het spreekuur af en toe klanten treft die wellicht bij een goede begeleiding kansen hebben om (weer) een plekje te veroveren op de arbeidsmarkt.

Jetske van Woerden begon met te zeggen dat ze heel graag op de uitnodiging is ingegaan, omdat ze veel waardering heeft voor het werk van Omduw.

Spreekster licht kort de ontstaanssituatie en -redenen van het project toe.

Het ROC is eind jaren negentig ontstaan uit een fusie van alle vormen van middelbaar beroepsonderwijs en telt 20/25.000 studenten. Het onderwijs sluit aan op het vmbo (= voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs) en kent 4 niveaus in stijgende kwalificatie, zelfstandigheid etc. (Zie voor details de website http://www.rocmn.nl en de ter vergadering uitgereikte informatiefolder). Tien jaar geleden bleken bestaande voorzieningen voor asielzoekers, vluchtelingen en migranten zoals inburgeringcursussen en taalcursussen Nederlands onvoldoende aansluiting te bieden op het beroepsonderwijs. Daarom is gestart met een speciaal aangepast opleidingsaanbod voor deze doelgroepen, inclusief trouwens autochtone werkzoekenden met weinig taal- en andere vaardigheden, op de laagste niveaus 1 en 2 in de voor hen kansbiedende sectoren als horeca, verzorging, veiligheid, elektrotechniek, administratie, ICT. Kern is de combinatie van het leren van een vak en van de Nederlandse (vak)taal. De voertaal in het onderwijs is Nederlands. Ook is er extra stagebegeleiding in een groot netwerk van bedrijven.

Dankzij de grote inzet van docenten (er zijn er 70) en studenten is het slagingspercentage bijzonder hoog: 84 %. Studenten komen uit 55 gemeenten in Midden-Nederland. Sociale diensten financieren schoolgeld, leermiddelen, ov-kaart, in het kader van Studiefinanciering tot de leeftijd van 30 jaar (in Utrecht ook nog 2 jaar boven die leeftijd). De indruk bestaat dat 50 % via de stage aan een baan komt. De gemeente Utrecht spreekt van 87 % “duurzame uitstroom” uit de kaartenbakken van de bijstand e.d. Het ROC levert maatwerk en heeft een grote kennis opgebouwd van de “antecedenten” van nieuwkomers uit landen waar veel vluchtelingen vandaan komen als Irak, Afghanistan, Somalië. De in eigen land genoten (voor)opleiding stelt in de regel veel minder voor dan betrokkenen en hulpverleners vaak menen.

Er is sprake van een individugerichte aanpak, waarbij naast inachtneming van de reeds aanwezige kennis en vaardigheden ook gekeken wordt of men in een stabiele woonsituatie verkeert en bijvoorbeeld vrij is van verslaving. Men moet legaal in Nederland verblijven.
Oost-Europeanen en Nederlandse daklozen “met een dak boven het hoofd” zijn ook welkom. Per jaar stromen 250 nieuwe studenten in, het totale bestand telt nu 500 mensen in opleiding. Leeftijd varieert van minimaal 16 tot maximaal 50 jaar. Twee jaar geleden waren er nog 700 deelnemers, maar het wegvallen van de subsidie inburgeringscurssusen en bezuinigingen op Sociale Diensten heeft negatieve effecten. De gemiddelde studieduur is 2,5 jaar.

Er worden zelden mensen afgewezen. Mensen verkeren vaak in een situatie van lage scholing en taalbeheersing door omstandigheden buiten henzelf, waaronder ook psychologische barrières in onze samenleving, maar zijn vaak super gemotiveerd om iets van hun leven te maken. Instromers zijn nu vooral nog asielzoekers (met vaak al enige taalbeheersing, opgedaan in asielzoekerscentra) en importbruiden en –bruidegommen (die in het thuisland al een verplichte inburgeringcursus hebben gevolgd). Er is een nauwe samenwerking met Vluchtelingenwerk. Vreemd en jammer genoeg, is ROC-Midden-Nederland de enige met dit aanbod en laten de andere grote steden verstek gaan.

Jetske hoopt dat het ROC MN erin zal slagen dit project overeind te houden ondanks de bezuinigingen. Zij zal graag ingaan op verzoeken vanuit Omduw en de ondersteunende kerken om met mensen die voor het geïntegreerde traject in aanmerking komen aan de slag te gaan. Haar telefoonnummer is: 030 7548398, mobiel 06 13411681, e-mail: j.vanwoerden@rocmn.nl